Xét nghiệm, chuẩn đoán và cách biện pháp điều trị Vô Sinh
Vô sinh là gì? Các loại vô sinh
Vô sinh là hiện tượng phổ biến của các cặp vợ chồng hiện nay khi vợ chồng quan hệ thường xuyên trong khoảng thời gian hơn một năm, không dùng bất kì một biện pháp tránh thai nào mà không thụ thai.
Theo thống kê hiện nay cho thấy nguyên nhân vô sinh ở nam giới và nữ giới là ngang nhau 40%, 10% vô sinh là do cả hai bên và 10% còn lại không rõ nguyên nhân. Để phát hiện và điều trị vô sinh, cả 2 vợ chồng phải đi kiểm tra để tìm nguyên nhân và có hướng điều trị chính xác, kịp thời.
Hiện nay, tỉ lệ các cặp vợ chồng vô sinh ngày càng tăng, do nhiều nguyên nhân:
- Xu hướng phụ nữ lập gia đình muộn khi đã lớn tuổi ngày càng tăng, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
- Chất lượng tinh trùng nam giới giảm dần do môi trường độc hại và thói quen sinh hoạt bừa bãi.
- Các bệnh lây truyền qua đường tình dục ngày càng tăng gây ra các hậu quả ảnh hưởng trực tiếp đến sinh sản như tắc vòi trứng, chất lượng tinh trùng suy giảm, rối loạn chức năng sinh sản.
- Sự gia tăng của các ca lạm dụng tình dục hoặc quan hệ tình dục sớm, lối sống buông thả quan hệ với nhiều bạn tình dẫn đến các bệnh sinh dục nguy hiểm nguy cơ gây hiếm muộn.
- Nạo hút thai nhiều lần dẫn đến tắc vòi trứng hoặc viêm dính tử cung gây vô sinh, hiếm muộn.
Vô sinh là căn bệnh gây nên phiền muộn cho nhiều cặp vợ chồng
Vô sinh được chia là 2 loại: vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát
Vô sinh nguyên phát: bắt đầu từ thời điểm quan hệ tình dục cho đến quá một năm không có thai lần nào.
Vô sinh thứ phát: đã từng mang thai nhưng sau đó lại không hề có thai lần nào nữa.
Vô sinh ở nữ giới
Nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới
- Mắc bệnh viêm vùng chậu: Các vi khuẩn nấm gây viêm nhiễm vùng chậu.
- Bị bệnh đa nang buồng trứng: buồng trứng xuất hiện nhiều nang nhỏ do rối loạn nội tiết tố. Khi bị đa nang buồng trứng, hiện tượng trứng ít nên khả năng thụ thai kém.
- Viêm tắc ống dẫn trứng: ống dẫn trứng bị viêm, để lại những vết sẹo gây chít hẹp hoặc tắc ống trứng. Sự tắc ghẽn ở ống dẫn trứng sẽ làm ngăn cản tình trùng và trứng gặp nhau dẫn đến khó thụ thai, thậm chí vô sinh.
- Chất lượng trứng thấp: Do chất lượng kém nên trứng không có khả năng tạo thành hợp tử. Chúng thường đẩy sự xâm nhập của tinh trùng làm cho trứng và tinh trùng không thể gặp nhau dẫn đến trứng chết.
- Nạo hút thai nhiều: Phụ nữ nạo hút thai nhiều lần làm tổn thương các cơ quan sinh sản, đặc biệt là gây mỏng thành cổ tử cung dễ dẫn đến viêm nhiễm nên rất khó mang thai. Phụ nữ nạo hút thai quá nhiều lần nguy cơ cao bị vô sinh.
- Lạm dụng thuốc tránh thai: sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài, đặc biệt là thuốc tránh thai khẩn cấp.
- Do mắc các bệnh lí khác: gout, béo phì, tiểu đường, bệnh gan, thận, u xơ tử cung...
Vô sinh ở nữ giới do nhiều nguyên nhân gây nên
Dấu hiệu
- Kinh nguyệt không đều: rối loạn kinh nguyệt, mất kinh, rong kinh, chậm kinh, kinh nguyệt bị vón cục hoặc quá ít... dẫn đến vô sinh. Kinh nguyệt không đều làm cho chị em khó xác định được thời điểm rụng trứng, làm giảm khả năng thụ thai.
- Mệt mỏi: luôn cảm thấy mệt mỏi đi kèm với những biểu hiện béo phì hoặc gầy yếu, đau đầu, chóng mặt, hoa mắt... Đây là những dấu hiệu của các bệnh gan, thận, tim mạch, rối loạn nội tiết tố ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản dẫn đến vô sinh.
- Đau: cảm giác đau khi quan hệ tình dục, khi đến kì kinh nguyệt, đau bụng dưới...
- Khí hư nhiều: Khí hư nhiều bất thường, màu sắc lạ và có mùi hôi.
- Chậm phát triển tuyến vú: Đến giai đoạn trưởng thành, tuyến vú được kích thích và phát triển hoàn thiện. Tuy nhiên với những bạn gái đã qua 18 tuổi, tuyến vú chưa phát triển dẫn đến buồng trứng phát triển kém và tỉ lệ thụ thai thấp.
- Lên cân đột ngột: kèm theo các dấu hiệu như nhiều mụn, da xanh xao...
- Không có bầu khi quan hệ tình dục đều đặn: quan hệ tình dục đều đặn 2 – 3 lần/tuần, không sử dụng các biện pháp tránh thai mà vẫn không có thai trong thời gian dài.
Phương pháp chẩn đoán
- Xét nghiệm nội tiết: bao gồm các loại xét nghiệm nội tiết tố hướng sinh dục, nội tiết tố sinh dục, nội tiết thai ghén để xác định khả năng vô sinh.
Chẩn đoán vô sinh thông qua xét nghiệm mang lại độ chính xác cao
- Thăm dò phóng noãn: đo chỉ số cổ tử cung, chỉ số sinh thiết nội mạc tử cung, chỉ số nhân đông và thân nhiệt cơ thể.
- Chuẩn đoán hình ảnh: siêu âm phụ khoa, theo dõi và siêu âm nang noãn và phóng noãn, chụp phim hoặc chụp cắt lớp tử cung vòi trứng, chụp x-quang tuyến yên.
- Phẫu thuật nội soi: nội soi ống dẫn trứng, buồng trứng, đốt điểm buồng trứng...
- Xét nghiệm nhiễm sắc thể phát hiện di truyền bất thường gây vô sinh.
Vô sinh ở nam giới
Nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới
- Do mắc các bệnh phụ khoa nam: viêm tuyến tiền liệt, viêm bao quy đầu, viêm tinh hoàn,... là những nguyên nhân dễ gây vô sinh ở nam giới.
- Thiếu hụt về số lượng và chất lượng tinh trùng: Đây là nguyên nhân khá phổ biến.
- Không có tinh trùng: các tế bào sinh sản không bài xuất được tinh trùng.
- Tinh hoàn không đi xuống hay bị xoắn thừng: tình trạng này thường xảy ra ở những người mắc quai bị.
- Uống nhiều rượu bia: uống nhiều rượu bia làm suy giảm chất lượng tinh trùng, giảm ham muốn. Những chất độc tích tụ trong rượu bia gây rối loạn cương dương làm ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng có con ở nam giới.
Đàn ông uống nhiều rượu bia giảm khả năng sinh sản
- Hút thuốc lá: thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến vô sinh ở nam giới, làm tinh trùng bị suy yếu, dị dạng hoặc teo tinh hoàn.
- Căng thẳng, stress: thường xuyên căng thẳng hay stress làm rối loạn nội tiết tố nam. Chuyện chăn gối không được viên mãn làm tăng khả năng vô sinh.
- Thường xuyên mặc quần áo bó sát: thói quen mặc quần áo chật, bó sát khiến nhiệt độ tinh hoàn tăng lên ngăn cản quá trình sinh tinh.
- Quan hệ tình dục không an toàn: Thói quen quan hệ thô bạo, quan hệ nhiều lần liên tục khiến dương vật bị tổn thương giảm gây nên trở ngại cho quá trình sinh sản ở nam giới.
Triệu chứng
- Đau khi xuất tinh trong lúc quan hệ.
- Khả năng sản xuất tình trùng yếu.
- Tinh trùng ít, khả năng di chuyển kém, tinh trùng bị dị dạng hoặc thậm chí không có tinh trùng.
- Bùi căng như quả bóng, sưng to, mềm.
- Rối loạn cương dương và thường xuyên xuất tinh sớm.
- Đau ở dương vật, có khi chảy mủ cò màu xanh hoặc vàng.
- Rụng tóc, béo phì, da nhăn nheo và khô. Cơ thể ra nhiều mồ hôi, thường xuyên bị stress, lo âu.
Vô sinh ở nam giới thường không có những triệu chứng, dấu hiệu rõ ràng. Một người đàn ông có vấn đề về khả năng sinh sản vẫn sinh hoạt và xuất tinh bình thường. Bằng mắt thường, cũng không thể nhận biết được số lượng và chất lượng tinh trùng. Do vậy, kiểm tra y tế là điều cần thiết để nhận biết kết quả có bị vô sinh hay không.
Phương pháp chẩn đoán
- Khám thực thể: thông qua khám thực thể phát hiện viêm nhiễm và những thay đổi bất thường ở dương vật, tuyến tiền liệt, tinh hoàn.
- Chẩn đoán thông qua dấu hiệu bên ngoài của rối loạn nội tiết tố: vú lớn, rậm lông ở mặt và toàn thân.
- Phân tích tinh dịch: xác định số lượng và chất lượng của tinh dịch. Tinh dịch ở những người đàn ông thường xuyên thủ dâm có chất lượng kém, là một trong những nguyên nhân dẫn đến vô sinh.
Điều trị vô sinh
- Canh thời gian rụng trứng để quan hệ sẽ tăng khả năng có thai.
- Uống thuốc đều đặn trong quá trình điều trị. Thuốc Clomiphene có tác dụng làm tăng khả năng có thai ở những trường hợp bị vô sinh.
- Tiêm hormone sinh sản để kích thích rụng trứng. Đây là phương pháp thường mang lại hiệu quả cao.
- Phẫu thuật ống trứng. Đối với phụ nữ bị tắc ống trứng, các bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật lấy sẹo ra để làm tăng khả năng thụ thai.
- Thụ tinh nhân tạo là biện pháp chữa vô sinh phổ biến. Các bác sĩ tiến hành đặt tinh trùng của người đàn ông vào tử cung của người phụ nữ để thụ thai. Đây là phương pháp đơn giản, ít tốn kém hơn so với thụ tinh trong ống nghiệm nhưng tỉ lệ có thai thấp thấp.
- Thụ tinh trong ống nghiệm là lựa chọn mang lại hi vọng cho nhiều trường hợp vô sinh khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Đây là phương pháp cấy ghép trứng và tinh trùng trong phòng thí nghiệm để phát triển thành phôi rồi sau đó các bác sĩ tiến hành đặt phôi vào tronng tử cung của người mẹ. Đây là phương pháp tốn kém với chi phí lớn nhưng mang lại hiệu quả cao.
- Bơm tinh trùng vào bào trứng. Phương pháp này thường sử dụng ở những trường hợp tinh trùng của người đàn ông kém mà người phụ nữ đã không thụ thai thành công trước đó. Tinh trùng sẽ được bơm vào tử cung để gặp trứng thông qua thụ tinh ống nghiệm bình thường.
Bơm tinh trùng vào trứng là biện pháp chữa vô sinh đơn giản, hiệu quả
- Mang thai hộ, trên cơ sở lấy tinh trùng và trứng thụ tinh trong ống nghiệm phát triển thành phôi. Sau đó cấy phôi vào dạ con của người phụ nữ mang thai hộ. Sau khi sinh, em bé sẽ được trả về với bố mẹ đẻ.
Phòng ngừa vô sinh
- Duy trì cân nặng ở mức bình thường, tránh thừa hay thiếu cân. Vì thừa cân hay thiếu cân đều có nguy cơ gây rối loạn rụng trứng.
- Chế độ ăn uống khoa học, hợp lí, tăng cường ăn rau xanh, hoa quả tươi, bổ sung vitamin và đậu nành cho cơ thể.
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh sẽ làm giảm khả năng bị vô sinh
- Rèn luyện thói quen tập thể dục, mỗi ngày dành thời gian 30 phút để đi bộ, đạp xe, yoga, bơi lội, đánh cầu lông...
- Bỏ hút thuốc vì thuốc lá có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản và sức khỏe của thai nhi.
- Hạn chế rượu bia, nếu uống 8ly rượu/tuần trở lên thì sẽ giảm khả năng sinh sản dễ dẫn đến vô sinh.
- Giảm áp lực, căng thẳng, luôn giữ tinh thần được thoải mái, vui vẻ để nâng cao chất lượng cuộc sống chăn gối.
- Hạn chế cà phê.
- Khám sức khỏe định kì, phát hiện sớm bệnh phụ khoa như viêm nhiễm phụ khoa, u xơ tử cung để điều trị kịp thời và ngăn ngừa ảnh hướng xấu đến tình trạng sinh sản.